Leiderschapsprogramma Rode Kruis Ziekenhuis

De aanleiding

Een groep enthousiaste en gemotiveerde leidinggevenden van het Rode Kruis Ziekenhuis (RKZ) Beverwijk doorloopt in 2021 het leiderschapsprogramma voor teamleiders dat met en voor hen is ontwikkeld. Het programma liep ongeveer een jaar en het doel voor de teamleiders was duidelijk: het vinden van jouw persoonlijke leiderschapsstijl waarmee je de ontwikkeling van je team echt stimuleert en begeleidt.

Het RKZ vindt het belangrijk dat er oprechte aandacht voor de ander is en is ervan overtuigd dat je samen sterker staat. Om hier nog beter invulling aan te geven, besloot het RKZ de reikwijdte van besturing van afdelingsleiders te verkleinen. Na een selectieprocedure werden de teamleiders gekozen, waarmee er een managementlaag tussen teams en afdelingsleiders werd toegevoegd. Om goed van start te kunnen gaan en echt verschil te kunnen maken, werd een leiderschapsprogramma voor de teamleiders ontwikkeld. Q-Academie vervulde hierin de rol van partner bij het helpen van visievorming en het ontwikkelen en uitvoeren van het opleidingsprogramma. 

Afbeelding 1. Het opleidingsprogramma: na de individuele intakegesprekken, voorbereidende opdrachten en kick-off bestond het programma uit verschillende modules die afgewisseld werden met praktijkopdrachten en intervisies.
 

Intakegesprekken

Dat de leidinggevenden zelf al goed wisten waar zij naartoe wilden met deze opleiding, bleek al uit de intakegesprekken tussen de trainer en de leidinggevenden. Deze intakes werden ingezet voor meerdere doeleinden: kennismaken, de basis leggen voor een veilig leerklimaat, de individuele leerdoelen verzamelen, en het programma verder op maat maken.

Bijna alle leidinggevenden gaven in de intakes aan graag aandacht te willen besteden aan het voeren van de goede dialoog met elkaar. Het gesprek met elkaar is namelijk het startpunt om echt aandacht te kunnen geven aan het team, te horen wat er in de zorg gebeurt en dit op de eerste plaats te kunnen zetten. Als je de goede dialoog voert, hoor je wat er speelt en ontdek je hoe je kunt bijdragen aan de kwaliteit van zorg. 

Daarnaast bleek het enthousiasme ook uit deze intakes. Echt iedereen stond te trappelen om te gaan leren en te werken aan zijn/haar persoonlijke ontwikkeling. Een geweldig startpunt dus!
 

Kick-off

Met de persoonlijke leerdoelen en kernwaarden van de organisatie in gedachte, bij zowel de deelnemers als de trainer heeft het programma met de kick-off een vliegende start gekregen. De kick-off werd gebruikt om meer inzicht te krijgen in de nieuwe rol van de teamleider, de eigen visie hierop en de verwachtingen van de organisatie. Dit biedt de benodigde context om het vervolg van het programma goed te laten landen en in de praktijk te kunnen gaan toepassen. 
 

Inhoud van het leiderschapsprogramma

Gedurende het leiderschapsprogramma volgden de teamleiders vier modules op het gebied van communicatie, leiderschapsstijlen, teamontwikkeling en persoonlijke effectiviteit. Deze modules werden afgewisseld met intervisie. In het programma werd niet alleen van de trainer, maar ook van elkaar geleerd. En dit effect was te merken in de groep. Elke deelnemer heeft een gelijkwaardige bijdrage geleverd, ongeacht leeftijd en ervaring. Dit creëert waardevolle verbindingen tussen elkaar zodat het leerproces ook nu, na afronding van het programma, door blijft gaan in de vorm van intervisie. Door regelmatig casuïstiek te bespreken, blijven de teamleiders groeien in hun rol.
 

Deelnemers over het programma

Het programma werd feestelijk afgesloten met een eindpresentatie van elke teamleider en een felicitatie en bloemetje van het management. Deelnemers vertelden trots over hoe zij hun leerdoelen hebben bereikt en wat hun persoonlijke resultaat van de training is. Een van hen zegt hierover:

''Ik heb onder andere geleerd hoe belangrijk de voorbereiding van gesprekken is en het aanpassen van de gespreksvorm aan de behoeften van je gesprekspartner om positieve resultaten te behalen. Nu ik dit toepas, merk ik echt een verbetering in de “moeilijke” gesprekken.''

Een andere deelnemer geeft aan: 

“Toen ik begon voelde ik mij zelfverzekerd als verpleegkundige maar nog onzeker als leidinggevende. Mijn leerdoel was om gesprekstechnieken te leren maar ik heb veel meer uit deze opleiding kunnen halen. Door het veilige leerklimaat werden er herkenbare problemen gedeeld wat inzicht gaf waarbij ook advies aan elkaar werd gegeven. Ik dacht als gewaardeerd verpleegkundige al een heel eind te komen als leidinggevende, maar tijdens de opleidingsmodules heb ik ingezien dat dit heel anders in zijn werk gaat. Ik wilde me, als teamleider, vooral niet bóven het team plaatsen. Ik heb nu geleerd hoe ik me als leidinggevende op een prettige manier kan verhouden tot mijn team en ik weet nu beter wat mijn team nodig heeft. De geleerde communicatieve vaardigheden helpen me invulling te geven aan mijn rol en dat wordt gewaardeerd door mijn collega’s!” 

Ook trainer Myriam Martens is trots op het resultaat dat hier met elkaar is neergezet: 

“De teamleiders stonden te popelen om met en van elkaar te leren en hebben mooie stappen gezet in hun leiderschap skills. Ik kon merken dat ze in de praktijk gingen toepassen wat ze tijdens de trainingen en in de intervisies leerden en dat ze daarin hun eigen stijl van leiderschap ontwikkelden, passend bij het team waaraan ze leidinggeven.”