Stress herkennen bij medewerkers: waar moet je op letten?
"Mijn afspraken lopen elke keer uit en de volgende cliënt wacht alweer. Mijn administratie doe ik altijd na werktijd”. Uitdrukkingen die we herkennen als een collega stress heeft. De vinger echt op de zere plek leggen is soms lastig. De grens tussen ‘gezonde spanning’ en stress is namelijk heel dun. Hoe kun je als leidinggevende deze grens herkennen? En hoe begeleid je jouw medewerker dan het best? Wij geven tips met behulp van DISC.
Wat is DISC?
De DISC persoonlijkheidsanalyse is een manier om het gedrag van mensen begrijpelijk in kaart te brengen. DISC bestaat uit vier hoofdstijlen: Rood (Dominant), Geel (Invloed), Groen (Stabiel) en Blauw (Consciëntieus). Elke persoonlijkheid kent één of meerdere basisstijlen, bijvoorbeeld groen en blauw (een veelvoorkomende combinatie in de zorg).
Welke invloed heeft stress op je DISC-profiel?
In stress kunnen deze basisstijlen veranderen. Zo kan één basisstijl veel meer op de voorgrond treden of kan juist een totaal andere basisstijl de overhand nemen. Zeker in deze laatste situatie kan iemand totaal anders overkomen dan hij/zij daadwerkelijk is.
Een voorbeeld
Een senior beleidsmedewerker heeft accuratesse hoog in het vaandel staan. Hij levert volgens hem zeer accurate managementrapportages op. Om deze rapportages op te leveren is hij afhankelijk van zijn collega’s. Zij leveren hem echter regelmatig foutieve informatie op waardoor het maken van de rapportages veel tijd kost. Hij heeft het gevoel hier continu achteraan te moeten gaan en dat geeft hem stress. Zijn reactie is dat hij korte mails stuurt met deadlines. Zijn collega’s vinden hem zeer dwingend overkomen.
Uit de DISC-analyse van deze medewerker komt naar voren dat zijn basisstijlen Blauw en Groen zijn. Dit komt overeen met een persoonlijkheid die accuraat is en harmonie in de groep belangrijk vindt. In stress slaat de DISC-analyse in Rood uit, terwijl deze kleur in de basis amper aanwezig is. Deze uitslag komt overeen met hoe de medewerker in de praktijk reageert op stress. Waar hij normaliter oog heeft voor detail en voor zijn collega’s, komt hij in stress meer taakgericht over. Het gevaar is dat zijn manier van communiceren in stress de overhand neemt en dat daarmee zijn werkelijke persoonlijkheid naar de achtergrond verdwijnt.
Stress herkennen met behulp van DISC
Achterhaal de gedragsstijlen van jouw medewerker
Om stress te herkennen heb je allereerst inzicht nodig in de basisstijlen van jouw medewerker. Om hier snel inzicht in te krijgen kun je de volgende twee vragen stellen:
- Is je medewerker meer taakgericht of mensgericht?
- Is je medewerker meer extravert of introvert?
Schat in bij welke situatie jouw medewerker stress ervaart
Ten tweede neem je een situatie in gedachten waarvan je het vermoeden hebt dat je medewerker stress ervaart, bijvoorbeeld op het moment dat de verpleegafdeling veel opnames heeft of wanneer de jaarrapportages opgeleverd moeten worden.
Analyseer het gedrag bij een stressvolle situatie
Ten derde analyseer je de veranderingen in het gedrag wanneer je medewerker in deze stressvolle situatie zit. Hiervoor kun je de volgende vragen gebruiken:
- Verandering in Dominantie (rood): In hoeverre zoekt de medewerker naar controle?
- Verandering in Invloedkracht (geel): In hoeverre verandert de inzet van sociale invloed en verbale capaciteiten?
- Verandering in Stabiliteit (groen): In hoeverre zoekt de medewerker naar zekerheden?
- Verandering in nauwkeurigheid (Consciëntieus) (blauw): In hoeverre zoekt de medewerker naar perfectionisme?
In het eerdergenoemde voorbeeld zoekt de medewerker nu naar meer controle (korte mails met deadlines), terwijl hij normaliter een volgzaam type is.
Bespreek je bevindingen met de medewerker
Tot slot bespreekt je jouw analyse met je medewerker en of deze analyse voor hem/haar herkenbaar is. Belangrijk daarbij is om te bespreken hoe deze veranderingen in gedrag zichtbaar worden voor de medewerker zelf en zijn/haar collega’s. Voorbeelden zijn: veel en wollig taalgebruik, snel lopen, terugtrekken op een kamer en zeer perfectionistisch gedrag.
Meer weten?
Om je medewerkers goed te kunnen begeleiden in stressvolle situaties, moet je dus eerst je medewerker leren kennen. DISC is daar bij uitstek een goed hulpmiddel voor. Wil je jouw medewerkers beter leren begeleiden? Neem dan contact op met een van onze gecertificeerde DISC-trainers en wij helpen je met een oplossing op maat.