Maak de beweging naar waarderend auditen

Maak de beweging naar waarderend auditen

We werken continu met elkaar aan de kwaliteit en veiligheid voor patiënten. Om een beeld te krijgen van hoe de kwaliteit van zorg is, voeren we regelmatig interne audits uit. Interne audits geven ons een spiegel van hoe het er in de dagelijkse praktijk aan toe gaat en waar we kunnen verbeteren. Veel auditmethodieken leggen de focus op het ophalen van risico’s, problemen en aandachtspunten; kortom de tekortkomingen in de kwaliteit staan centraal. Het is dan ook niet gek dat veel mensen beginnen te zuchten als er weer een audit wordt gedaan. Maar, dit kan ook anders… Hieronder lees je hoe!

waarderend auditen

Wat betekent waarderend auditen?

Waarderend auditen is gebaseerd op de (onderzoeks)methode Appreciative Inquiry. De sleutelwoorden zijn denken in kansen, luisteren, bewustwording en van elkaar leren. Deze insteek sluit aan bij het nieuwe veiligheidsdenken: Safety-II. Er gaat namelijk meer goed dan fout in de dagelijkse praktijk, wat maakt dat daar ook veel van te leren is. 

Het doel van een waarderende audit is om dat wat goed gaat in de dagelijkse praktijk te onderzoeken door te luisteren; wat maakt nou dat iets goed gaat en welke succesfactoren hebben daartoe geleid? Vervolgens bekijken de auditee en auditor gezamenlijk hoe dat succes te gebruiken is om de praktijk nog verder te ontwikkelen. 
 

De kracht van waarderend auditen

Van ‘ja maar’ naar een ‘ja, en’-houding
Psychologisch onderzoek toont aan dat positieve energie het werken en leren prettiger maakt én een hoger leerrendement oplevert ¹ . Dat is precies waar waarderend auditen op inspeelt. Doordat de focus ligt op wat er al goed gaat en wat je verder wil bereiken - en niet op wat er nog mist in de praktijk – ontstaan er positieve associaties bij de auditee. Waarderend auditen creëert hierdoor geen ‘ja, maar’-houding, maar een ‘ja, en’-houding; “Dit gaat al goed op de werkvloer en dit zou ons werk nog beter maken”. Hierdoor focust de audit zich meer op wat je binnen de organisatie wilt bereiken en niet op wat er nog mist in de praktijk. Op die manier kan de audit ook als katalysator werken in het creëren van draagvlak en het stimuleren van kwaliteitsbewustzijn onder auditoren en auditees. Kortom: waarderend auditen draagt bij aan een positief leer- en verbeterklimaat in de organisatie.

Vergroten van eigenaarschap en motivatie
De waarderende insteek kan de indruk wekken dat problemen niet meer aan het licht komen. Dit is zeker niet het geval, deze worden alleen op een andere manier onderzocht. Juist door de dingen die goed gaan te onderzoeken, kunnen de auditor en auditee samen kijken hoe de succesfactoren ook kunnen bijdragen aan processen of situaties waar het wat minder goed gaat. Dit vergroot het eigenaarschap en de motivatie van de auditee.

De waarderende methodiek is goed inzetbaar als aanvulling op een bestaande auditmethodiek. Zo zien wij dat steeds meer organisaties de tracermethodiek combineren met waarderend auditen. Dit kan door waarderende vragen op te nemen in de tracerauditgesprekken, maar ook door waarderend te rapporteren. 

Hoe pas je waarderend auditen toe?

Er zijn verschillende modellen ontwikkeld die je kunnen helpen in het voorbereiden en uitvoeren van een waarderende audit. Een bekend model is het 5V model van waarderend onderzoeken. De 5 V’s staan voor: verwoorden, verwonderen, verbeelden, vormgeven en verwezenlijken. In onderstaand schema vind je een voorbeeld van een waarderende audit volgens het 5V model met het onderwerp ‘samen beslissen’.

Tabel 1: Toepassing van de 5V methode: Samen Beslissen

Stappen
Doel
Vraag auditor
Antwoord auditee
Verwoorden
Verken het thema en formuleer een positief doel
Wat zou je graag willen bereiken met het thema samen beslissen?
Wij willen graag onze kracht inzetten om patiënten nog meer mee te laten denken in hun behandeling; samen beslissen
Verwonderen
Verken eerdere succesfactoren en talent
Vertel eens over een positieve ervaring met ‘samen beslissen? Wat levert dat op?
We betrekken de patiënt en familie bij overdrachtsmomenten; op die momenten leert de patiënt van ons, maar wij ook van de patiënt. We komen zo tot een behandeling die echt aansluit bij de behoeften!
Verbeelden
Verken een gewenste toekomst en de rol van de auditee
Hoe ziet de mooist mogelijke toekomst er volgens jou uit? Wat doet dat met jou?
In de ideale situatie zou de patiënt bij elk belangrijk onderdeel van de behandeling en beslissing over zijn of haar zorgproces bij ons op de afdeling actief betrokken zijn. Een grotere betrokkenheid en betere zorg zou mij meer energie geven!
Vormgeven
Verken acties en afspraken om het succes te realiseren
Wat is er voor nodig om dit te realiseren? Wat is daarin een eerste stap?
Dan wil je eigenlijk uitzoeken wanneer een patiënt het meest behoefte heeft om samen te beslissen en welke extra informatie, kennis of vaardigheden hiervoor nodig zijn. We kunnen beginnen met het in kaart brengen van de belangrijkste momenten om de patiënt te betrekken.
Verwezenlijken
Verken een aantal weken later of de actie en afspraak voor de eerste stap gerealiseerd zijn en of dit tot het gewenste resultaat heeft geleid
Wat werkte goed? Wat is een (eventuele) volgende stap?
We hebben met het hele team en een aantal patiënten op onze afdeling de belangrijkste momenten om samen te beslissen in kaart gebracht. We willen de komende tijd in pilotvorm met patiënten de informatiebehoefte bepalen; door het gewoon te gaan doen! Het blijft belangrijk om dit met elkaar en met de patiënt te evalueren.

Naast een model als basis van een waarderende audit is het belangrijk om te investeren in waarderende vaardigheden van de auditoren. Denk hierbij aan mondelinge vaardigheden: “Hoe breng ik een dialoog op gang? Hoe stel ik waarderende vragen? Hoe nodig ik mensen uit tot het vertellen van hun verhalen? Wanneer vraag ik door en wanneer luister ik?”. Ook schriftelijke vaardigheden zijn belangrijk om een constructieve verslaglegging en eindrapportage op te stellen die motiverend werkt. Ten slotte zijn een positieve basishouding van de auditor en een uitnodigende communicatiestijl voorafgaand en tijdens de audit belangrijk om medewerkers enthousiast te maken voor verandering.

Aan de slag met waarderend auditen!

Waarderend auditen helpt om het perspectief te veranderen van een focus op tekortkomingen en problemen naar een focus op verwondering en ambitie. Dit brengt een positieve insteek in het streven naar hogere kwaliteit en vergroot daarmee de draagkracht binnen de organisatie om verbetermogelijkheden te benoemen en op te pakken. Hoe eerder je start vanuit deze waarderende insteek te auditen, hoe eerder je ook gaat bijdragen aan een positief leerklimaat!

Meer weten?

Heeft dit artikel je geïnspireerd om op een waarderende manier van auditen te leren? Wij kunnen je helpen bij de uitvoer van waarderende audits, het implementeren van de methodiek, adviseren over hoe de waarderende methodiek aanvullend kan zijn op jouw bestaande auditmethodiek en de vertaling te maken naar jouw organisatie. Daarnaast leiden onze trainers van Q-Academie al verschillende jaren auditoren op in de waarderend auditmethodiek. Neem hiervoor contact op met onderstaande consultants.

Literatuur:
1.    Frederickson, B.L. and Chr. Branigan, Positive emotions broaden the scope of attention and thought-action repertoires, Cognition and Emotion, 19, 2005/3, 313-332